หมี่คั่นขอนารี
- ลายหมี่คั่น เป็นลายโบราณที่ท่านท้าวบุญมี ภรรยาของพระยาภักดีชุมพล (แล) เป็นผู้คิดค้นขึ้น
- ลายขอนารี เดิมชื่อ ขอกระหรี่ เป็นลายที่ชาวบ้าน ห้วยต้อน ได้คิดประดิษฐ์ขึ้น โดยมีที่มาคือ ในสมัยก่อนชาวบ้านต้องหาบน้ำที่บ่อมาใช้ ซึ่งการหาบน้ำจะใช้ถังและใช้ตะขอซึ่งทำมาจากไม้ไผ่ นำมาเกาะที่ถังน้ำสำหรับสอดคานหาบ ชาวบ้านจึงมีความคิดที่จะประดิษฐ์ลายผ้าเป็นลายตะขอ แต่ด้วยลายขอจะวกไปวนมา ไม่ต่อเนื่องกัน ซึ่งทำยากมาก ชาวบ้านจึงอุทานออกมาว่า “อีกระหรี่เอ๊ย ทำไมมันทำยากแท้” ชาวบ้านจึงเรียกชื่อลายนี้ว่า ลายขอกระหรี่ ข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ของจังหวัดชัยภูมิ ได้ทูลเกล้าถวายสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เมื่อพระองค์ได้ทรงทอดพระเนตรจึงมีพระราชดำริให้อนุรักษ์ลายผ้าดังกล่าวนี้ไว้ และด้วยชื่อที่ฟังแล้วไม่สุภาพจึงได้พระราชทานชื่อใหม่ว่า “ขอนารี”
Image
ภูมิภาค : ภาคตะวันออกเฉียงเหนือจังหวัด : ชัยภูมิกรรมวิธีผลิต : มัดหมี่ประเภทผ้า : ผ้าไหมประดิษฐ์ผ้าไหม
Video file
ลักษณะเด่น
ชาวชัยภูมิเป็นผู้ที่มีศิลปะในตัวเอง จึงได้คิดลายมัดหมี่ จากสิ่งต่างๆ ที่อยู่รอบตัว มาออกแบบเป็นลายผ้า เช่น ลายรูปตะขอเกิดจาก การตักน้ำขึ้นมาจากบ่อในสมัยก่อนต้องใช้ตะขอที่ทำจากไม้ไผ่ ก็นำเข้ามาประยุกต์และออกแบบเป็นลวดลายผ้าไหม ต่อมามีการดัดแปลง ให้มีลวดลายสวยงาม แปลก ออกไปตามจินตนาการแต่ยังคงอนุรักษ์ลายรูปตะขอไว้ จนเป็นเอกลักษณ์ของผ้าไหมมัดหมี่ของชัยภูมิ
ผ้าไหมลายหมี่คั่นขอนารี เป็นลายผ้ามัดหมี่เอกลักษณ์ของจังหวัดชัยภูมิ เกิดจากการนำ หมี่คั่นลายโบราณที่เป็นลายพื้นฐาน มารวมกับ ลายมัดหมี่ขอนารีที่เป็นลายที่มีการประยุกต์มาจาก ลายขอซึ่งเป็นลายดั้งเดิม แต่สันนิษฐานว่าน่าจะเกิดหลังผ้าลายหมี่คั่น ซึ่งเป็นลายพื้นฐาน
Image
ข้อมูลผู้ประกอบการ
กลุ่มสตรีทอผ้าไหมบ้านหัน
- นางทองหลาง ชัยประเสริฐ
กลุ่มทอผ้าไหมหนองตาไก้ หมู่ 4 ตำบลหนองขาม อำเภอคอนสวรรค์ จังหวัดชัยภูมิ - นางสุดาพร อาจสนาม
กลุ่มทอผ้าไหม หมู่ 11 ตำบลหนองขาม อำเภอคอนสวรรค์ จังหวัดชัยภูมิ - นางวนันท์ อาจประจันทร์
กลุ่มทอผ้าหนองตาไก้ หมู่ 11 ตำบลหนองขาม อำเภอคอนสวรรค์ จังหวัดชัยภูมิ - นางสำเนียง ธงภักดิ์
กลุ่มทอผ้าบ้านนาวัง หมู่ 10 ตำบลนาเสียวอำเภอเมืองชัยภูมิ จังหวัดชัยภูมิ - นางมาลา วรรณพงษ์
กลุ่มสตรีทอผ้าบ้านเสี้ยวน้อย หมู่ 1 ตำบลบ้านเล่า อำเภอเมืองชัยภูมิ จังหวัดชัยภูมิ - นางมิ บางมับ
กลุ่มทอผ้าไหมบ้านาม่วง หมู่ 4 ตำบลดงบัง อำเภอคอนสาร จังหวัดชัยภูมิ - นางสุนทร แจ้งทอง
กลุ่มทอผ้าบ้านประชาสามัคคี หมู่ 8 ตำบลหนองตูม อำเภอภูเขียว จังหวัดชัยภูมิ - นางละเอียด ขำชัยภูมิ
กลุ่มทอผ้าไหมบ้านเขว้า หมู่ 1 ตำบลบ้านเขว้า อำเภอบ้านเขว้า จังหวัดชัยภูมิ - นางกองงัน จำนงบุญ
กลุ่มสตรีสหกรณ์บ้านต้อน หมู่ 6 ตำบลบ้านเขว้า อำเภอบ้านเขว้า จังหวัดชัยภูมิ - นางไล บุญดี
กลุ่มทอผ้าไหมบ้านเขว้า หมู่ 1 ตำบลบ้านเขว้า อำเภอบ้านเขว้า จังหวัดชัยภูมิ - นายปิยะ เขว้าชัย
กลุ่มทอผ้าไหมมัดหมี่ หมู่ 2 ตำบลบ้านเขว้า อำเภอบ้านเขว้า จังหวัดชัยภูมิ
- นางสาวอัฏฐ์ญาณ์ บู่สามสาย ผู้อำนวยการกลุ่มกิจการพิเศษ
โทร 081 8709920
อีเมล์ : [email protected]