Skip to main content

ลายมัดหมี่คั่น

ลายมัดหมี่คั่น

“ลายมัดหมี่คั่น” มีลักษณะเด่นคือ การออกแบบอย่างมีสุนทรียศาสตร์ มีการเชื่อมโยงระหว่างสาระทางศาสนา ศิลปะและวัฒนธรรม มีอัตลักษณ์โดดเด่น คือ ลายผ้าจะปรากฏลายมัดหมี่ตั้งแต่ ๗ ลายขึ้นไป บางผืนมีลายมัดหมี่มากถึง ๑๘ ลาย ทอสลับคั่นด้วยเส้นไหม/ฝ้ายหลากสีจำนวนถี่ๆ แบบฉบับเมืองหล่มเก่า เรียกว่า ห้องลาย หนึ่งห้องประกอบด้วยหมี่น้อย หมี่กลาง หมี่ใหญ่และสอดสลับมะไม (มะไม : ไหมสองสีเข็น ให้เกิดลวดลายบางถิ่นเรียกว่า เข็นควบ)

Image
  • ภูมิภาค : 
    ภาคกลาง
  • จังหวัด : 
    เพชรบูรณ์
  • กรรมวิธีผลิต : 
    มัดหมี่
  • ประเภทผ้า : 
    ผ้าไหม
Video file

ลักษณะเด่น

“ลายมัดหมี่คั่น” เป็นการถ่ายทอดภูมิปัญญาผ่านช่างฝีมือพื้นบ้าน ที่ไม่ได้มีคุณค่าเป็นเครื่องนุ่งห่มเท่านั้นแต่ยังเกี่ยวข้องกับประวัติศาสตร์มากว่าหนึ่งร้อยปี ปรากฏตามหลักฐานโบราณคดีจากสิมวัดนาทราย อำเภอหล่มเก่า ผ่านงานจิตรกรรมฝาผนังที่เล่าเรื่องราววัฒนธรรมประเพณี วิถีชีวิต ที่ได้รับอิทธิพลจากล้านช้าง อาทิ ภาพผู้ชายเป่าแคนในงานประเพณีคล้ายกับขบวนแห่ปราสาทผึ้ง และภาพผู้หญิงนุ่งซิ่นลายมัดหมี่คั่น(หรือเรียกว่าซิ่นหัวแดงตีนก่าน) ทั้งนี้ ราชกิจจานุเบกษา ฉบับที่136 ตอนพิเศษ 195 ง ลงวันที่ 2 สิงหาคม 2562 “ซิ่นหมี่คั่นน้อยไทหล่ม” ได้รับการประกาศขึ้นบัญชีมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม พ.ศ. 2562 งานช่างฝีมือดั้งเดิมประเภทรายการมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่ต้องได้รับการส่งเสริมและรักษาอย่างเร่งด่วน จากกรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม ซึ่งนับได้ว่า ผ้าทอ “ลายมัดหมี่คั่น” เป็นองค์ประกอบที่สําคัญอย่างยิ่งในการได้รับครั้งนี้

Image

ข้อมูลผู้ประกอบการ

  1. “ลายมัดหมี่คั่น” เป็นลายผ้าที่ได้รับการถ่ายทอดจากบรรพบุรุษรุ่นต่อรุ่น จนมาถึงปัจจุบัน ดังนั้นรายชื่อผู้บุคคลที่ปรากฎท้ายนี้ จึงเป็นลายชื่อที่เป็นผู้สืบทอดหลัก ในการทอผ้าแบบโบราณ ซึ่งเป็นช่างทอผ้าใน 2 อำเภอ คือ อำเภอหล่มสักและอำเภอหล่มเก่า จำนวน 11 คน  
  2. นางจำหรัด สาพู บ้านเลขที่ 11 หมู่ที่ 3 บ้านติ้ว อำเภอหล่มสัก
  3. นางหรั่น พรหมมูล บ้านเลขที่ 5 หมู่ที่ 9 บ้านติ้ว อำเภอหล่มสัก
  4. นางสอน พรหมคำ บ้านเลขที่ 173 หมู่ที่ 3 บ้านติ้ว อำเภอหล่มสัก
  5. นางประคอง จงทัน บ้านเลขที่ 65 หมู่ที่ 3 บ้านติ้ว อำเภอหล่มสัก
  6. นางผ่าน ลือกิจ บ้านเลขที่ 159 หมู่ที่ 3 บ้านติ้ว อำเภอหล่มสัก
  7. นางพรพิลา สิงห์ดี บ้านเลขที่ 106 หมู่ที่ 4 บ้านติ้ว อำเภอหล่มสัก
  8. นางสมพร พรหมคำ บ้านเลขที่ 16 หมู่ที่ 2 บ้านติ้ว อำเภอหล่มสัก
  9. นางสมคิด ผุยเพชรผุ้ย บ้านเลขที่ 100 หมู่ที่ 5 บ้านติ้ว อำเภอหล่มสัก
  10. นายพงศธร อ่อนลาน บ้านเลขที่ 124 หมู่ที่ 3 บ้านพร้าว ตำบลบ้านเนิน อำเภอหล่มเก่า
  11. นางเรี้ยน อ่อนลาน บ้านเลขที่ 124 หมู่ที่ 3 บ้านพร้าว ตำบลบ้านเนิน อำเภอหล่มเก่า 1
  12. นางสำเนียง แก้วเถา บ้านเลขที่ 124 หมู่ที่ 3 บ้านพร้าว ตำบลบ้านเนิน อำเภอหล่มเก่า
  • นางเยาวภา โตสงวน วัฒนธรรมจังหวัดเพชรบูรณ์
    โทร 0 6260 5436 3
    อีเมล์ [email protected]