Skip to main content

หมี่คั่นขอนารี

หมี่คั่นขอนารี

  1. ลายหมี่คั่น เป็นลายโบราณที่ท่านท้าวบุญมี ภรรยาของพระยาภักดีชุมพล (แล) เป็นผู้คิดค้นขึ้น
  2. ลายขอนารี เดิมชื่อ ขอกระหรี่ เป็นลายที่ชาวบ้าน ห้วยต้อน ได้คิดประดิษฐ์ขึ้น โดยมีที่มาคือ ในสมัยก่อนชาวบ้านต้องหาบน้ำที่บ่อมาใช้ ซึ่งการหาบน้ำจะใช้ถังและใช้ตะขอซึ่งทำมาจากไม้ไผ่ นำมาเกาะที่ถังน้ำสำหรับสอดคานหาบ ชาวบ้านจึงมีความคิดที่จะประดิษฐ์ลายผ้าเป็นลายตะขอ แต่ด้วยลายขอจะวกไปวนมา ไม่ต่อเนื่องกัน ซึ่งทำยากมาก ชาวบ้านจึงอุทานออกมาว่า “อีกระหรี่เอ๊ย ทำไมมันทำยากแท้” ชาวบ้านจึงเรียกชื่อลายนี้ว่า ลายขอกระหรี่ ข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ของจังหวัดชัยภูมิ ได้ทูลเกล้าถวายสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เมื่อพระองค์ได้ทรงทอดพระเนตรจึงมีพระราชดำริให้อนุรักษ์ลายผ้าดังกล่าวนี้ไว้ และด้วยชื่อที่ฟังแล้วไม่สุภาพจึงได้พระราชทานชื่อใหม่ว่า “ขอนารี”
Image
  • ภูมิภาค : 
    ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
  • จังหวัด : 
    ชัยภูมิ
  • กรรมวิธีผลิต : 
    มัดหมี่
  • ประเภทผ้า : 
    ผ้าไหมประดิษฐ์
    ผ้าฝ้าย
    ผ้าไหม
Video file

ลักษณะเด่น

ชาวชัยภูมิเป็นผู้ที่มีศิลปะในตัวเอง จึงได้คิดลายมัดหมี่ จากสิ่งต่างๆ ที่อยู่รอบตัว มาออกแบบเป็นลายผ้า เช่น ลายรูปตะขอเกิดจาก การตักน้ำขึ้นมาจากบ่อในสมัยก่อนต้องใช้ตะขอที่ทำจากไม้ไผ่ ก็นำเข้ามาประยุกต์และออกแบบเป็นลวดลายผ้าไหม ต่อมามีการดัดแปลง ให้มีลวดลายสวยงาม แปลก ออกไปตามจินตนาการแต่ยังคงอนุรักษ์ลายรูปตะขอไว้ จนเป็นเอกลักษณ์ของผ้าไหมมัดหมี่ของชัยภูมิ
ผ้าไหมลายหมี่คั่นขอนารี เป็นลายผ้ามัดหมี่เอกลักษณ์ของจังหวัดชัยภูมิ เกิดจากการนำ หมี่คั่นลายโบราณที่เป็นลายพื้นฐาน มารวมกับ ลายมัดหมี่ขอนารีที่เป็นลายที่มีการประยุกต์มาจาก ลายขอซึ่งเป็นลายดั้งเดิม แต่สันนิษฐานว่าน่าจะเกิดหลังผ้าลายหมี่คั่น ซึ่งเป็นลายพื้นฐาน

Image

ข้อมูลผู้ประกอบการ

กลุ่มสตรีทอผ้าไหมบ้านหัน
  1. นางทองหลาง ชัยประเสริฐ
    กลุ่มทอผ้าไหมหนองตาไก้ หมู่ 4 ตำบลหนองขาม อำเภอคอนสวรรค์ จังหวัดชัยภูมิ
  2. นางสุดาพร อาจสนาม
    กลุ่มทอผ้าไหม หมู่ 11 ตำบลหนองขาม อำเภอคอนสวรรค์ จังหวัดชัยภูมิ
  3. นางวนันท์ อาจประจันทร์
    กลุ่มทอผ้าหนองตาไก้ หมู่ 11 ตำบลหนองขาม อำเภอคอนสวรรค์ จังหวัดชัยภูมิ
  4. นางสำเนียง ธงภักดิ์
    กลุ่มทอผ้าบ้านนาวัง หมู่ 10 ตำบลนาเสียวอำเภอเมืองชัยภูมิ จังหวัดชัยภูมิ
  5. นางมาลา วรรณพงษ์
    กลุ่มสตรีทอผ้าบ้านเสี้ยวน้อย หมู่ 1 ตำบลบ้านเล่า อำเภอเมืองชัยภูมิ จังหวัดชัยภูมิ
  6. นางมิ บางมับ
    กลุ่มทอผ้าไหมบ้านาม่วง หมู่ 4 ตำบลดงบัง อำเภอคอนสาร จังหวัดชัยภูมิ
  7. นางสุนทร แจ้งทอง
    กลุ่มทอผ้าบ้านประชาสามัคคี หมู่ 8 ตำบลหนองตูม อำเภอภูเขียว จังหวัดชัยภูมิ
  8. นางละเอียด ขำชัยภูมิ
    กลุ่มทอผ้าไหมบ้านเขว้า หมู่ 1 ตำบลบ้านเขว้า อำเภอบ้านเขว้า จังหวัดชัยภูมิ
  9. นางกองงัน จำนงบุญ
    กลุ่มสตรีสหกรณ์บ้านต้อน หมู่ 6 ตำบลบ้านเขว้า อำเภอบ้านเขว้า จังหวัดชัยภูมิ
  10. นางไล บุญดี
    กลุ่มทอผ้าไหมบ้านเขว้า หมู่ 1 ตำบลบ้านเขว้า อำเภอบ้านเขว้า จังหวัดชัยภูมิ
  11. นายปิยะ เขว้าชัย
    กลุ่มทอผ้าไหมมัดหมี่ หมู่ 2 ตำบลบ้านเขว้า อำเภอบ้านเขว้า จังหวัดชัยภูมิ
  • นางสาวอัฏฐ์ญาณ์ บู่สามสาย ผู้อำนวยการกลุ่มกิจการพิเศษ
    โทร 081 8709920
    อีเมล์ : [email protected]