การดูแลรักษา

ผ้าฝ้ายทอมือ ก่อนตัดเย็บให้แช่ในน้ำสะอาด เพื่อล้างแป้งจากกระบวนการเตรียมเส้นใย ทำให้เส้นใยกระชับ ผ้าหดลงกว่าเดิมเล็กน้อย ควรแช่ค้างคืน หรืออย่างน้อย 30 - 60 นาที เปลี่ยนน้ำและภาชนะแช่ใหม่ ใส่น้ำส้มสายชู 1 ช้อนโต๊ะคนให้ละลาย แล้วนำผ้าลงแช่อีกครั้ง เพื่อป้องกันสีตกและลดกลิ่นอับ นำขึ้นผึ่งโดยห้ามบิด แต่ให้รวบผ้าแล้วบีบอย่างเบามือ ผึ่งในที่ร่มและมีลมโกรก เมื่อแห้งหมาด  ๆ นำมารีดตามระดับความร้อนที่ระบุไว้

ผ้าไหม ก่อนนำไปตัดเย็บ ให้ร้านซักแห้งอบให้เรียบร้อย เพื่อทำความสะอาดและปรับสภาพเส้นใยไม่ให้หดตัว ช่วยให้ผ้านิ่มและทิ้งตัว เนื้อผ้าเรียบไม่กระด้าง และทำให้เนื้อผ้ามันวาวขึ้น สามารถป้องกันผ้าตกสีด้วยวิธีการเดียวกันกับผ้าฝ้าย ด้วยการแช่น้ำผสมน้ำส้มสายชู 1 ช้อนโต๊ะ แล้วนำไปผึ่ง

หากต้องการอบผ้าไหมเอง ให้นำผ้ามาฉีดพรมด้วยน้ำสะอาดผสมน้ำยารีดผ้าเรียบจนชุ่มทั้งผืน พับทบให้เล็ก ม้วนใส่ถุงพลาสติก ปิดปากถุงแล้วแช่ในช่องแช่แข็งประมาณ 1 ชั่วโมง หากไม่มีตู้เย็น วางไว้ในที่เย็นมีลมโกรก 1 ชั่วโมง ครบเวลาแล้วคลี่สะบัดเบา ๆ แขวนไว้ในที่ร่ม เมื่อหมาดนำมารีบโดยใช้ผ้าขาวบางวางบนผ้าไหมแล้วรีดเป็นแนวเดียวกันตลอดทั้งผืนจนเรียบ

การทำความสะอาด ให้ซักด้วยมือกับน้ำยาซักผ้าอย่างอ่อน แช่ผ้าทิ้งไว้ 30 นาที ขยำเบา ๆ ล้างน้ำแล้วบีบไล่น้ำออก ห้ามบิด ผึ่งในที่ร่มมีลมโกรก ไม่ควรนำผ้าไทย หรือชุดไทยไปตากแดดโดยตรง เพราะทำให้สีซีดจางได้

การรีด ใช้ไฟค่อนข้างแรง รีดด้านในผ้าโดยใช้ผ้าขาวบางเนื้อละเอียดทับบนผ้าก่อนรีดเสมอ ใช้เตารีดถูไปด้านเดียว ไม่ถู กลับไปกลับมา เพื่อป้องกันการเกิดเงาบนผ้า

การเก็บรักษาผ้าไทยและชุดไทยนั้น หากจำเป็นต้องแขวน ให้ใช้ไม้แขวนที่มีช่วงไหล่หนาแบบไม้แขวนชุดสูท สำหรับเสื้อแขนยาว ควรทำม้วนกระดาษใส่เป็นโครงแขนเสื้อด้านในไว้เพื่อรักษารูปทรงแขน ไม่ควรแขวนเสื้อจนแน่นตู้เพื่อป้องกันรอยยับ สำหรับผ้าผืน ควรแขวนบนราวกลมขนาดประมาณ 1 - 2 เซนติเมตร หากพื้นที่จัดเก็บจำกัด อาจพับเก็บซ้อนกันได้ ควรกลับด้านผ้าที่พับไว้เป็นระยะ ๆ

ตู้ที่ใช้เก็บผ้าไทยและชุดผ้าไทยควรเป็นตู้ทึบแสง ตั้งอยู่ในที่ที่มีอากาศถ่ายเทสะดวก ใส่การบูรไว้เพื่อป้องกันแมลง
การนำผ้าไหมไปจัดแสดงในตู้ที่มีไฟส่อง ควรวางถ้วยใส่น้ำไว้ในตู้เพื่อเพิ่มความชื้นป้องกันผ้าไหมแห้งกรอบ

ด้วยความเข้าใจพื้นฐานเหล่านี้ ทำให้สามารถดูแลรักษาผ้าไทยให้สวยงาม ใช้ได้ทนทาาน อีกทั้งประหยัดค่าใช้จ่าย