การเลือกใช้ เลือกใส่ผ้าไทย

การผลิตผ้าไทย เป็นการผลิตตามวัฒนธรรมและประเพณีของกลุ่มชนต่าง ๆ ในประเทศไทย ซึ่งมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวของกลุ่มนั้น ๆ ผ้าแต่ละผืนทอด้วยมือทุกขั้นตอน จึงเป็นงานศิลปะทีมีเพียงชิ้นเดียวในโลก ดังนั้น  การที่จะนำผ้าไทยมาตัดเย็บเป็นเสื้อผ้าให้เหมาะสมกับผู้สวมใส่ ต้องมีความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับลักษณะเฉพาะของผ้าไทย ดังนี้

ชุดลำลอง ควรเลือกผ้าฝ้าย เช่น ผ้าซิ่นต่ำอ้วน ผ้าซิ่นตาหมู่ ผ้ามัดหมี่ฝ้าย และผ้าขิดฝ้าย เป็นต้น เนื้อผ้าเหมาะกับการใช้นุ่งห่มในชีวิตประจำวัน ราคาไม่สูงมาก บางโอกาสอาจใช้ชุดลำลองเป็นผ้าไทยก็ได้ ขึ้นอยู่กับแบบ ลวดลาย สี และการตัดเย็บ

ชุดทำงาน ควรเลือกผ้าให้เหมาะสมกับลักษณะอาชีพและโอกาสในการสวมใส่ สุภาพบุรุษสามารถใช้เสื้อผ้าฝ้าย ผ้าไหม เนคไทผ้าไหม เสื้อซาฟารี เสื้อพระราชทาน ที่ตัดเย็บด้วยผ้าไหมพื้น ผ้าขิด ผ้าแพรวา หรือผ้าจก สุภาพสตรี สามารถเลือกใช้ผ้าได้เกือบทุกชนิด และเพื่อส่งเสริมชุมชนให้มีรายได้ ควรซื้อผ้าจากชุมชนในพื้นที่ เช่น ผ้ามัดหมี่ ผ้าขิด ของอิสาน ผ้าจก ผ้าลายน้ำไหล ผ้ายกมุก ของภาคเหนือ ผ้าจก ผ้ามัดหมี่ ของภาคกลาง และผ้ายกดอกของภาคใต้ เป็นต้น

ชุดราตรีสั้น และราตรียาว สำหรับงานเลี้ยงกลางคืน ควรเลือกผ้าไหมที่ทอเหลือบสี หรือจะเลือกใช้ผ้าท้องถิ่น แต่ไม่ควรนำผ้าทอที่มีลวดลายสวยงามอยู่แล้วมาฉลุลาย หากต้องการตกแต่ง ให้ปักทับ หรือใช้ลูกปัดแต่พองาม หากต้องการความแวววาวเป็นพิเศษ ให้เลือกใช้ผ้าที่แทรกเส้นเงิน เส้นทอง เช่น ผ้ายกเงิน ผ้ายกทอง ผ้าจกดิ้นเงิน-ดิ้นทอง ผ้าลายน้ำไหลสอดดิ้นเงิน - ดิ้นทอง ผ้ามัดหมี่จกดิ้นเงิน - ดิ้นทอง เป็นต้น

ชุดแต่งงาน เจ้าสาวใช้ชุดไทยพระราชนิยม เลือกใช้ผ้ายกเงิน ผ้ายกทอง ชุดเจ้าบ่าวแบบสากล ควรใช้ผ้าไหมสีอ่อน เช่น สีขาว ครีม ชมพูอ่อน สีส้มอ่อน เจ้าบ่าวที่ใช้ชุดไทยพระราชนิยม ให้นุ่งโจงกระเบนผ้าม่วงไหม ชุดสากลใช้ผ้าไหมตัดสูท อาจใช้ชุดแต่งงานประจำท้องถิ่น โดยออกแบบให้ถูกต้องตามประเพณีของท้องถิ่นนั้น  ๆ ไม่ควรดัดแปลงจนเกินงาม